Turfloop Schijf 2023 – Warmtebron

Dat Nederland voor een groot deel onder de zeespiegel ligt, komt onder andere door het nijvere uitgraven van veengronden gedurende de afgelopen twee millennia. Turf vormt het landschap en de historie.

In Breda werden de Spanjaarden in 1590 verrast door turfschipper Adriaan van Bergen, die zijn schuit, volgepakt met soldaten, als een drijvend paard van Troje de stad wist in te krijgen. Roosendaal zou nog een zompig moeras zijn, als de turfhandel het geen logistiek centrum had gemaakt. De huidige explosie van koekdozen rond de stad bouwt voort op dit verleden.

In mijn Westbrabantse loopgebied staan dichtwerken in de vorm van roestige zuilen met een hoogte van de oorspronkelijke veendikte. Door afgraving en inklinking, ligt de huidige grond vele meters lager. De turf werd met platte bootjes over de vaarten naar de steden getrokken, als essentiële brandstof voor verwarming en industrie. 

Misschien nog wel belangrijker dan bovenstaande trivia, is de rol van turf in het hardlopen. Iedereen weet hoe de marathon z'n roem en naam ontleent aan de sportieve (maar bezweken) boodschapper die de winst van de veldslag bij het gelijknamige plaatsje in Athene, een dikke 40 kilometer verderop, ging melden. Nu, tweeënhalfduizend jaar later, wordt in elke wereldstad wel een marathonwedstrijd gerend; iedere amateurloper waant zich tegen het einde een Pheidippides.

Maar… niet iedereen weet dat in Schijf, nabij Roosendaal, al jaarlijks de Turfloop wordt gehouden. Een ode aan vervlogen tijden, de nijverheid, de plaggenhutjes en onbedoelde landschapsschepping. Langs watertjes en weggetjes die nog steeds de naam Turfvaart dragen. Deze keer ben ik erbij. Nu kan het nog gemakkelijk, voordat de massa het ontdekt, dupliceert, vercommercialiseert en ontdoet van alle historische finesse.

Dit wordt de tweede vijfkilometerwedstrijd van mijn leven. Tevens de tweede in twee weken. Daarbij de tweede wedstrijd in twee weken met een temperatuur boven de 30 graden. Leuk, als je Keniaan bent. Gelukkig is de aanvang om 19:00 uur, en loopt het parcours deels door het bos.

Het lopen zelf gaat naar tevredenheid. Vijf kilometer is kort genoeg om terug te zijn voordat je in de gaten hebt dat je vertrokken bent. Ik noteer een nieuw PR. Wel uitermate buiten adem. En warm. Met dit soort wedstrijden vergaat de behoefte aan een turfvuurtje. Het vuurtje vanbinnen voldoet ruimschoots.