Oud (& nieuw)

Oudjaar is daar. Toedeledoki, 2022, tot nooit. 

Er is veel om te vergeten, bij mij en om mij heen. Het besef dat met de jaren niet alleen de wijsheid maar ook grijsheid komt en gierende aftakeling. Maanden in de ziekenboeg, op een dieet van pijnstillers doet je vergeten dat je leeft. De hoop op herstel, niet eens stapje voor stapje maar per millimeter, houdt je overeind. Gelukkig gaat het mij beter, en beter is goed. Ik mag weer lopen van mezelf. Ik denk dan aan de anderen, zonder geluk op een extra kans.

In korte broek en mouwtjes sluit ik het jaar af met een rustig looprondje. Het voelt alsof ik buitenstap op de Copacabana. Vijftien graden Celsius. De miezer voelt als lauwe champagne. Mijn standaard route langs de beek stopt waar de opgestuwde regenval het water inmiddels kniediep over het pad jaagt. In welk gewricht zijn we beland, met de doorslaande onbalans tussen droogte en overstromingen. Tussen arm en rijk, gunners en egoïsten.

Altijd die extremen. Lekker, dat lauwe weer, goed voor de gasrekening. Slecht voor muggenhaters, sneeuwliefhebbers en polderbewoners. Mooi die lage werkeloosheid; rijen voor de oliebollenkraam, de vliegbalie en de restaurants. Niet fijn voor de uitgeknepen hongerloners, stuklopers en thuiszoekers. De grote monden overbluffen de rede met zelfgenoegzaamheid en hekken om hun achtertuin. Per stad, per land, per werelddeel. De ongehoorden, de onzichtbaren, de onmachtigen bestaan dan niet.

Het nieuwe jaar zal brengen wat we zelf meenemen. Visie, compassie, energie. En een hele hoop waar we niet op zitten te wachten, maar waar we mee om kunnen gaan in de wetenschap dat we het samen beter doen als we het beter willen doen. Laten we richten op de weg tussen de extremen. Om op hard te lopen en om samen te bewandelen.

Welkom, bijna nieuwgeboren jaar! Ik werp me aan uw kribbe. Nou ja, blij dat je er bent.

Race met de klok

Terwijl op de klok de zomertijd aftikt, is buiten de lente weergekeerd. Temperatuur, seizoen en klimaat zijn even onvoorspelbaar geworden als de dansende inktvlek in de buienradar. Neem maar factor 50 mee, een paraplu en een ijskrabber. Veel schaats- of zwemplezier. Op net iets kleinere schaal geldt dat ook voor mij.

Een jaar geen loopwedstrijden gedaan. Dat jeukt, maar duizend keer liever een chinese waterproef dan de acute hernia. Heel voorzichtig fluister ik mezelf in vorm. Elke week een paar keer naar de sportschool om me in bochten te wringen met gewichtjes waar de modale spiersporter z'n oorlellen mee traint. Twee keer per week een stukje rustig hardlopen, niet te ver, ho-ho, en tss-tss niet te hard.

En heel voorzichtig gaat het beter. Nooit in een rechte lijn, onvoorstelbaar onvoorspelbaar. Wordt het nog wat? En wat wil ik dan dat het wordt? De weegschaal blijft al weken hangen op vijf kilo boven mijn normale gewicht. Beter dan tijdens de zomer, maar nog echt teveel. Ja, spieren wegen meer dan vet, maar een sixpack is niet zwembandvormig. Misschien moet ik koekjes zoeken met een hoger eiwitgehalte.

Ik steun op mijn gevoel en op mijn loopapps. Mijn gevoel zegt: meer-meer, verder-verder! Mijn apps zeggen: lekker relaxt bezig gast, als je zo doorgaat mag je binnenkort mee met de ommetjes van het nordic walking clubje. Een wankele basis voor een gefundeerde aanpak.

Zeuren is natuurlijk zinloos. Genoeg leeftijdgenoten die zwaardere hobbels moeten overwinnen, zoals mijn virtuele hardloopvrienden: Martins energie wordt door long covid opgeslokt. Paul heeft uiteindelijk zijn hernia laten opereren, en begint weer bij nul. Nico valt bewusteloos neer in het bos en weet nog niet waarom. Sidney moet aan de morfine na zenuwaanvallen in z'n bovenbeen. En dan heb ik het nog niet eens over mijn virtuele vriendinnen. Hardlopen is een hobby om vriend en vijand aan te bevelen.

Zolang het gaat, gaat het goed. Beheersing is de sleutel. Geen megastappen, elke keer een paar procent erbij. Volgens Einsteins achtste wereldwonder kan ik dan over een jaar naar Vladivostok joggen. Wil ik dat dan?

Vandaag had ik graag meegedaan met de halve van Etten-Leur. Prachtig weer! Niet ver weg! Prima parcours! Alleen haal ik nu hooguit 5 kilometer op enig tempo. En een echte wedstrijd doe ik op dit moment niemand aan.

Als compensatie loop ik de 5 op standje hard-maar-haalbaar. Mijn deprimerende vermogensmeter voorspelt dat ik er bijna 26 minuten over ga doen. Mijn positieve gevoel zegt dat het onder de 25 moet kunnen. En na een kilometer warming-up... doe ik de afstand in 24 rond. Significant? Voor een hardloper kunnen minuten als uren voelen, dus ja, dat is top! Adrenaline stuwt me omhoog als een flyboarder. De lente is hier, ik voorzie een zonnige toekomst. 

Fact check

Het is halverwege het jaar 2022, alweer, maar nu dan echt. In februari keek ik al vooruit naar vandaag, vanuit een hoopvol perspectief dat alles beter wordt en dat het überhaupt niet veel slechter kon. Uiteraard in een relatief kader van zeven vinkjes zelfgenoegzaamheid; vanaf een gouden berg is het makkelijk klagen over het uitzicht.

De hernia was gediagnosticeerd, het grote genezen kon beginnen. Drie maanden rustig aan, en dan weer fluitend de loopschoentjes aan voor een hernieuwde aanslag op ultratrails, PR's en ruggenwervels. 

Nou, nee dus. De pijn bleef, broeide en groeide. Na drie weken, na drie maanden. Alles wegsnoeiend aan vrijheid, denkkracht, toekomstbeeld.

Ineens niet meer voor altijd sprookjesachtig twintig, zoals m'n loopapp mij elke dag voorgespiegelde, maar plotseling een bejaarde. Bang voor een onverwachte reflex die scherven door de rug krast, niet meer in staat om ontspannen te bewegen. Staand eten aan de familietafel. Uitbrekend zweet bij de gedachte aan autorijden. Vakantie een angstbeeld. Waar is papa? Hij ligt weer op bed. Voor een buitenstaander onbegrijpelijk.

Als het soms beter gaat, gaat het toch daarna weer minder. Geen peil op te trekken. Een tijd rustig aan gedaan met werk. Een maand niet hardgelopen. Pijnstillers gewisseld. Gewandeld, gezwommen, gegromd. Ik voel me doelloos en leeg van binnen. Een leegte die ik vul met koekjes, om even afgeleid te zijn, m'n focus te verleggen naar andere zintuigen.

Uiteindelijk een afspraak gemaakt met een neuroloog. Alles om van de pijn af te komen. Snijden in de zenuwbundels van de ruggengraat lijkt plots een positieve optie. De wachttijd van een maand voelt als een eeuwigheid.

Twee weken voor de afspraak, voel ik me gaandeweg toch iets beter. De steken in het been lijken minder, nu alleen nog in de heup en onderrug. De dosering paracetamol kan wat matiger. Slapen gaat beter. Zou het? Is het ergste voorbij?

Het pijngeheugen is slecht ontwikkeld. Het denken aan vroeger geluk voelt zoveel intenser dan aan voorbije kwellingen. Pijn is pijnlijk in het moment. Het schuurt, brandt, zeurt, jengelt, brult, zolang het duurt. Wanneer nog dragelijk, is het irritant en slurpt het energie. Als het onhoudbaar wordt, wil je een zak over je hoofd trekken om alle prikkels buiten te sluiten en is de toekomst zwart. Maar als de pijn voorbij is, vervaagt de herinnering snel. 

Goed. Dus. Beter? Nee. De neuroloog is wel optimistisch. Hij schrijft zwaardere pillen voor, om de genezing te versterken. Hij wil binnenkort een verse MRI om zijn beeld te bevestigen. En wat hardlopen betreft, meneertje, met die rug van u, voorlopig niet, en beter niet meer dan 10 kilometer. Uw laatste marathon? Dat was uw laatste marathon. Welkom bij de bejaardenclub.

Tijdreis van een hardloper

Captain's log – halverwege het jaar 2022 volgens de hier geldende Gregoriaanse tijdrekening. We scannen de tijdruimte van de nabije historie om ontstaan, aanpak en oplossing van deze pijnlijke geschiedenis vast te leggen.

Er heeft een pandemie geheerst; de gevolgen zijn duidelijk te zien. Onafbreekbaar zwerfvuil, primitieve maskers, hardplastic doosjes voor eenmalige teststrips. Wat is er mis met een Integrale Gezondheidssensor? Giftige, onverteerbare monologen van eigengelijkheid en komende gerechtigheid. Hullie kamp, mijn kamp. Wat is er mis met het Orakel der Relevante Waarheid? Kunnen ze hier even de tijd vooruit spoelen?

Maar daar zijn wij hier niet voor. We kijken terug hoe gezondheid van een individu op de proef wordt gesteld en hoe de wereld krimpt als de pijn toeneemt. In persoonlijk perspectief wordt de omgeving bijzaak wanneer de kern niet goed voelt.

Eerste monster, een jaar terug

Analyse. Ons onderwerp loopt op leeftijd, maar de geest is graag sterker dan het lichaam. Er komen drie uitgestelde marathons op het pad; afzeggen is natuurlijk geen optie. In het voorjaar al een officieuze gedaan, in het najaar nu een ambitieuze voor ogen om nog een keertje een snelste tijd neer te zetten. Drie weken daarvoor dan nog een rustige Kustmarathon om ook de zwaarste van het land af te turven. Papa kan het nog. Hij oefent veel, loopt trails en zwikt z'n voet. Au. Daar komt hij wel doorheen.

Volgende flashback, september 2021

De lange duurlopen moeten afgetikt worden; zonder kilometers geen prestaties. De voetblessure wordt vervelender, maar een beetje rust en een wat andere loophouding kunnen het probleem wel omzeilen. Oplossing? Nah. Met tegenzin de Zeeuwse afstand laten schieten. Teveel last, onvoldoende zicht op herstel voor de grande finale. Tanden op elkaar en alles op alles zetten.

Tussenstand november 2021

Geen PR dus. Hoe kan het lichaam nou zo onwillig zijn. De voet voelt beter, maar zenuwpijn in het linker been wordt steeds erger. Van zeurend na lange autoritten eerder dit jaar, tot nu voortdurend opspelend. Een circuit aan behandelaars vanuit hun eigen vakgebiedje, ze proberen allemaal wekenlang hun oplossing te geven. Maar de fysio kan niets vinden. De chiropractor niet. De caesartherapeut niet. De huisarts niet. De oncoloog niet. Week na week neemt de pijn toe. Stekend, zeurend, snijdend, voortdurend.

Zitten wordt ondraaglijk, autorijden is de hel op wielen. Leve de lockdown, maar toch. Thuis de hele dag staand aan een bureau werken is ook vermoeiend. Pijnstillers gaan met doosjes tegelijk mee op het boodschappenlijstje. Slapeloosheid en geprikkeldheid versmallen het uitzicht. Met gebreken komt de ouderdom. Nergens meer naartoe, nergens meer energie voor.

Meest recente opname, februari 2022

Zojuist de MRI-scan gedaan. Het is een hernia. Uitstulpende tussenwervelschuiven, aangestampt door langdurige belasting. Waar komt dat nou vandaan... De fysio kan nu gericht aan de slag. Oefeningen thuis en in de zaal, gericht op flexibiliteit voor het onderste deel van de ruggengraat. Volgens de prognose is de kans erg groot dat over drie maanden alles weer genezen is. Licht aan het einde van de tunnel. Uitzicht. 

Dan nu

Nu dan, daar zijn we. Eens kijken of het is uitgekomen. Terugkijken is altijd zo makkelijk. De toekomst schetsen om aan vast te houden is pas lef. Half februari nog wanhopig, maar nu weer helemaal vief en optimistisch. Of we, als we hier nu toch zijn, even kunnen verifiëren dat ie komend jaar een nieuwe tijd op de marathon wegzet.

Tijd voor de afsluiting van medisch dossier Zenuwpees. In de tijdcapsule en begraven. Zet er maar op: "Openmaken bij ernstige pijn en somberte." Beam maar up, terug naar de toekomst.